Marcel Proust – w cieniu rozkwitających dziewcząt

Zapraszamy na rozmowę z Wawrzyńcem Brzozowskim,
tłumaczem książki „W poszukiwaniu utraconego czasu. W cieniu rozkwitających dziewcząt” Marcela Prousta. Nowy przekład właśnie ukazuje się nakładem wydawnictwa Officyna.
Spotkanie poprowadzi Bartosz Sadulski.

Arcydzieło, jak każda sztuka, nie bardzo daje się definiować. Arcydziełem jest to, co do czego zgadzamy się, że jest arcydziełem. Musi zatem zyskać odpowiednią liczbę entuzjastów, a niekiedy trwa to długo. Musi przejść próbę czasu, a bywa przecież, że popada na pewien okres w zapomnienie. A przede wszystkim musi mieć w sobie to nieuchwytne coś, co pozwala mu spełnić powyższe warunki. Nie musi przy tym wcale zostać dokończone i ostatecznie wycyzelowane przez autora, by wspomnieć, obok Prousta, choćby Kafkę i Musila – ba! może być w połowie przerwane jak Tristram Shandy.
Jednym z jego atrybutów jest zazwyczaj to, że umyka, jak w przypadku Prousta, gatunkowej klasyfikacji, a do tego nabiera z czasem nowych walorów. Jego dzieło stało się dla nas, poza wszystkim innym, arcyciekawą powieścią historyczną – jednym z najdoskonalszych literackich świadectw epoki, przede wszystkim zaś tego, co ukrywała uwodzicielska fizjonomia fin de siècle’u.
Myślę, że o prawdziwej wielkości dzieła przekonujemy się, kiedy pozwalając mu się – nierzadko z trudem – porwać, spostrzegamy nagle, że nie tyle my czytamy, ile to ono podstępnie nami czyta, a najdziwniejsze nawet przypadki bohaterów w najbardziej nawet osobliwych dekoracjach (Guliwer Swifta na przykład) opowiadają o nas samych – i potem nigdy już nie potrafimy pozbyć się ich z pamięci.
Jestem najgłębiej przekonany, że W poszukiwaniu utraconego czasu spełnia z naddatkiem wszystkie te kryteria.
Wawrzyniec Brzozowski

Wawrzyniec Brzozowski – tłumacz, historyk sztuki. Tłumaczył m. in. Historie miłosne Erica-Emmanuela Schmitta, Nadsamca Alfred Jarry, O sztuce oraz sposobach usidlenia kierownika działu w celu upomnienia się o podwyżkę Georgesa Pereca oraz tegoż samego autora głośną książkę Życie. Instrukcja obsługi. Magdalena Miecznicka na łamach Gazety Wyborczej tak pisała na temat przekładu Brzozowskiego: „Polski przekład czyta się świetnie, a tłumacz – historyk sztuki Wawrzyniec Brzozowski […]. Praca nad przekładem wymagała nie tylko wirtuozerii językowej (nagromadzenie wymyślnych rzeczowników w drobiazgowych opisach staroświeckich wnętrz, magazynów etc.) i niemałej erudycji (kryptocytaty z dzieł sławnych pisarzy, aluzje do znanych rycin i obrazów), lecz także cierpliwości w rozszyfrowywaniu zamysłów pisarza”. Brzozowski otrzymał za przekład książki Pereca nagrodę miesięcznika Literatura na Świecie za debiut translatorski.

Bartosz Sadulski – poeta i dziennikarz. W tym roku ukazał się trzeci tom jego wierszy „mniej niż jedno zwierzę”. Stały współpracownik portalu Dwutygodnik.com, sekretarz redakcji kwartalnika „Herito”, tegoroczny stypendysta programu „Młoda Polska”. Mieszka w Nowej Hucie.