Granice Nauki

Zapraszamy serdecznie na kolejną odsłonę cyklu Nauka Na Żywo! Tym razem przyjrzymy się komórkom odpornościowym w ciele człowieka. Naukowcy często piszą tzw. prace przeglądowe, podsumowujące stan wiedzy odkryć, które miały miejsce w ostatnich latach. Na najbliższym wykładzie przyjrzymy się dwóm takim publikacjom, pozornie z sobą niezwiązanym: pierwsza dotyczy infekcji grzybiczych, druga - chorób reumatycznych. Co je łączy? Postać mikroskopijnego Spider-Mana o dwóch obliczach. Ten mikroskopijny bohater to jedna z komórek odpornościowych naszego organizmu. Z jednej strony walczy z mikroorganizmami, z drugiej, przyczynia się do powstawania chorób takich jak reumatoidalne zapalenie stawów. dr Mariusz Gogól - biolog, biochemik, pracownik Instytutu Zootechniki PIB oraz członkek Stowarzyszenia Rzecznicy Nauki. Interesuje się białkami, mikroskopijnymi drożdzakami z gatunku Candida albicans oraz ... polskim i czechosłowackim szkłem artystycznym. "Nauka na żywo" - zadanie finansowane w ramach umowy 808/P-DUN/2018 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę.

★★ Dlaczego kukułki opóźniły prace nad pierwszymi szczepionkami? ★★ Co immunologia zawdzięcza Lady Mary Wortley Montagu? ★★ Czy ludzkość doczeka się szczepionki na "męski katar"? W 2020 roku minie 40 lat od eradykacji ospy prawdziwej, która zabiła 500 milionów ludzi na całym świecie. W zeszłym roku została przyznana Nagroda Nobla za prace nad immunoterapią nowotworów. A w grudniu ujawniono kolejne postępy nad szczepionką na wirusa HIV. Mimo to ruchy antyszczepionkowe z każdym rokiem zyskują nowych wyznawców... Zapraszamy na wykład poświęcony mało znanym bohaterom oraz obecnym wyzwaniom immunologii. Transmisja: Youtube.com/copernicuscenter Dr Anna Bartosik jest biolożką i popularyzatorką nauki, prowadziła badania w Instytucie Biochemii Maxa Plancka, Europejskim Laboratorium Biologii Molekularnej oraz w Międzynarodowym Instytucie Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie. Współpracuje z działem naukowym "Tygodnika Powszechnego". "Nauka na żywo" - zadanie finansowane w ramach umowy 808/P-DUN/2018 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę.

Serdecznie zapraszamy na kolejną odsłonę cyklu Nauka Na Żywo! Tym razem przyjrzymy się wyzwaniom neuronauki wobec oceny zaburzeń świadomości. Transmisja online: Youtube.com/copernicuscenter Podczas prelekcji prześledzimy doniesienia ze strefy pomiędzy istnieniem a śmiercią i zastanowimy się jak pojawia się w nas świadomość. Mimo że neuronauka jest odległa od wyjaśnienia zjawiska świadomości, oczekuje się od niej zapewnienia sposobności orzekania o jej występowaniu. Próby tradycyjnej komunikacji dobitnie zawodzą, gdy niemożność poruszenia ciała izoluje jednostkę od otoczenia. W takiej sytuacji wyłącznie obrazowanie mózgu może umożliwić jej oznajmienie własnej obecności. Przyjrzymy się metodom pozwalającym na skanach mózgu dostrzec ślady świadomości. Odpowiemy na pytanie, jak umiejętność gry w tenisa pozwala odszukać świadomość w bezwładnym ciele. Eksploracja obszarów świadomości, w szczególności prowadzona przez kanadyjskiego neuronaukowca, Adriana Owena, polega na podglądaniu pracy mózgu w celu polepszenia metod diagnozy pacjenta, oceny jego możliwości powrotu do zdrowia, zwrócenia mu podmiotowości, a w ostateczności również kontroli nad ciałem. Tego rodzaju badania poszerzają przestrzeń dyskusji prowadzonych na styku etyki, filozofii umysłu, medycyny, neuronauki, prawa i religii, a także perspektywy leczenia uszkodzeń mózgu oraz pojmowania fenomenu świadomości. Uświadamiają nam również, że niemało zawdzięczamy mózgom, które zazwyczaj posłusznie spełniają nasze polecenia. Justyna Hobot – absolwentka neurobiologii i filozofii. Aktualnie realizuje doktorat w Laboratorium Badań Świadomości (www.c-lab.pl) oraz opiekuje się Laboratorium Przezczaszkowej Stymulacji Magnetycznej na Wydziale Filozofii UJ. "Nauka na żywo" – zadanie finansowane w ramach umowy 808/P-DUN/2018 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę.

Zapraszamy na wykład ❤ ❤ ❤ Bliskie związki – procesy nieświadome, automatyczne i utajone ❤ ❤ ❤ dr Magdaleny Śmiei W jakim stopniu o wyborze partnera decydują preferencje i przemyślane kryteria? Czy na zadowolenie ze związku wpływa nasza opinia o partnerze czy nieświadoma postawa wobec niego? Jak automatyczne procesy poznawcze chronią przed pokusą ze strony alternatywnych partnerów? Kiedy badacze bliskich związków mierzą takie konstrukty jak zadowolenie partnerów, zaangażowanie, preferencje czy przywiązanie, najczęściej pytają wprost o to, co ludzie myślą i czują. Coraz częściej okazuje się jednak, że istotną rolę w intymnych relacjach odgrywają procesy poznawcze działające poza naszą świadomością. W jakim stopniu decyzje dotyczące wyboru bliskiej osoby opierają się na przemyślanych kryteriach? Czy na jakość związku wpływa to, jak oceniamy partnera, czy raczej nieświadoma postawa wobec niego? Jakie automatyczne mechanizmy chronią przed pokusą ze strony alternatywnych partnerów? Czy poczucie niższości wobec osoby z którą jesteśmy związani może skłonić do nieświadomych prób uzależnienia jej od siebie? Jakie nieprzewidziane reakcje wywołuje poczucie bycia idealizowanym lub dewaluowanym przez bliską osobę? Dr Magdalena Śmieja jest psychologiem, pracuje w Zakładzie Psychologii Społecznej w Instytucie Psychologii UJ. Zajmuje się badaniami inteligencji emocjonalnej oraz psychologią bliskich związków. "Nauka na żywo" – zadanie finansowane w ramach umowy 808/P-DUN/2018 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę.

Zapraszamy na wykład Tomka Millera pod tytułem "Geometria przyczynowości, czyli jak wozić piach w zakrzywionej czasoprzestrzeni?" ★★ Od czasów Alberta Einsteina i jego nauczyciela Hermanna Minkowskiego wiemy, że czas i przestrzeń nie są odrębnymi składnikami świata fizycznego, a stanowią jedynie aspekty "czasoprzestrzeni" dającej się zadziwiająco dobrze modelować jako pewien czterowymiarowy obiekt geometryczny. ★★ ★★ Co więcej, w ten geometryczny obraz wpisuje się grawitacja, a także przyczynowość, albowiem zgodnie z tą teorią prędkość światła w próżni jest nieprzekraczalna dla wszelkich fizycznych oddziaływań, a zatem także dla wszelkich łańcuchów przyczynowo-skutkowych. ★★ ★★ Co jeszcze wynika z takiego geometrycznego ujęcia przyczynowości? Co z rozmytymi cząstkami kwantowymi - czy i one podlegają Einsteinowskiemu ograniczeniu prędkości? Jak w ogóle modelować przyczynowość dla obiektów nielokalnych? W swoim wykładzie dr Tomasz Miller opowie m.in. o swoich pracach na tym polu, w których kluczowa okazała się matematyka rozwinięta w celu... optymalizacji robót ziemnych w XVIII-wiecznej Francji. ★★ Transmisja na żywo: https://www.youtube.com/watch?v=Z-sl18fvACQ "Nauka na żywo" – zadanie finansowane w ramach umowy 808/P-DUN/2018 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę.

Zapraszamy na wykład ''Substytucja zmysłowa i Pytanie Molyneuxa. Filozofia w wirtualnej rzeczywistości" Pawła Gwiaździńskiego Wyobraźmy sobie osobę od urodzenia niewidomą, która odebrała przeciętną edukację mimo swojej niepełnosprawności - tak więc poznała pojęcia takie jak figury geometryczne i wiele innych, znanych człowiekowi kształtów. Żeby to osiągnąć, musiała posłużyć się zmysłem dotyku, zamiast wzroku. Wyobraźmy sobie teraz, że nasza osoba niewidoma w skutek jakiegoś cudu nagle odzyskuje wzrok i znajduje się w pokoju pełnym różnych figur geometrycznych. Zadajmy sobie teraz pytanie: czy nasz ex-niewidomy byłby w stanie rozpoznać i rozróżnić te kształty za pomocą swojego nowo-nabytego zmysłu? Czy pojęcia geometryczne są zależne od zmysłów? Czy człowiek może tak naprawdę posiąść nowy zmysł, z którym się nie urodził? Ten problem jest znany w filozofii pod nazwą “Pytania Molyneuxa” od nazwiska filozofa, który sformułował je w liście do Johna Locke'a. Pomimo że Locke odpowiedział swojemu koledze bardzo jednoznacznie negatywnie, problem ten jest znacznie bardziej złożony niż by się mogło wydawać. Podczas wykładu Paweł Gwiaździński omówi współczesne badania z dziedziny neuronauk inspirowane Pytaniem Molyneuxa, a także pokaże, jak eksperymenty prowadzone w Laboratorium Badań Świadomości UJ (C-Lab) nad zjawiskiem substytucji sensorycznej z wykorzystaniem technologii Rzeczywistości Wirtualnej mogą się przyczynić się do zrozumienia tych wszystkich zjawisk. Paweł Gwiaździński przygotowuje doktorat z filozofii. Pracuje w Laboratorium Badań Świadomości (C-Lab) na Uniwersytecie Jagiellońskim. Współpracuje z Kopenhaskim Centrum Badań nad Subiektywnością oraz Microphenomenological Laboratory (Claire Petitmengin) w Paryżu. "Nauka na żywo" – zadanie finansowane w ramach umowy 808/P-DUN/2018 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę.

De Revolutionibus Books&Cafe, Instytut Filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego i Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego zapraszają na spotkanie z redaktorami książki „Filozofia wobec zła. Od spekulacji do transgresji/Philosophy and Evil. From Speculation to Transgression”. Rozmowę z Markiem Drwięgą i Radosławem Strzeleckim poprowadzi Wojciech Gmuzdek. Czy Czytelnik sięgający po tę książkę równie chętnie sięgnąłby po książkę poświęconą wprost dobru? Czy nie bywamy wszyscy w sytuacji Leontiosa z dialogu Platońskiego, który nie mógł oprzeć się pokusie nacieszenia – umęczenia – swoich oczu obrazem ohydy zła, śmierci, rozkładu? Czy może przeciwnie – racją, która skłania nas do poszukiwania odpowiedzi na pytanie o zło, jest aż nazbyt realne, aż nazbyt dojmujące doświadczenie obecności niewytłumaczalnej po ludzku ani po bosku złowrogiej siły? Gdzie szukać źródła tej siły, której doświadczamy, w której uczestniczymy, lecz której nie znamy? Marek Drwięga, Radosław Strzelecki

W poniedziałek 10 czerwca zapraszamy o godzinie 18.00 na wykład dr. Mateusza Hohola pod tytułem "Homer, Euklides i narodziny kultury". „Iliada”, której autorstwo przypisuje się Homerowi oraz „Elementy” Euklidesa, to jedne z kluczowych dzieł, które ukształtowały naszą cywilizację. Wydawać by się mogło, że należą one do zupełnie różnych sfer kultury. Pierwsze to epos na temat wojny trojańskiej, który zrodził się w tradycji ustnej z improwizowanych pieśni wykonywanych przez niepiśmiennych bardów. Drugie zaś to traktat matematyczny systematyzujący grecką wiedzę matematyczną, w którym po raz pierwszy w historii zastosowano na szeroką skalę aksjomatyczno-dedukcyjną metodę dowodzenia. Badania nad strukturą języka obydwu dzieł wskazują jednak na pewne podobieństwa między nimi. Zarówno „Iliada”, jak i „Elementy” zbudowane są z formuł językowych, czyli dobrze ustalonych i powtarzanych często ciągów słów. Fakt ten jest intrygujący z punktu widzenia kognitywistyki, bowiem w doskonały sposób obrazuje jak wynalazki kulturowe, a konkretnie specyficzne formy użycia języka, rozszerzają i usprawniają naturalne zdolności poznawcze człowieka. dr Mateusz Hohol jest adiunktem w Centrum Kopernika na UJ i post-dokiem w Sekcji Kognitywistyki IFiS PAN, zajmuje się psychologicznymi podstawami matematyki, na ten temat opublikował wiele prac, w tym książkę "Umysł matematyczny" (wspólnie z B. Brożkiem; CCPress 2014), a ostatnio artykuł "Cognitive artifacts for geometric reasoning" w czasopiśmie Foundations of Science (wspólnie z M. Miłkowskim). W październiku nakładem wydawnictwa Routledge ukaże się jego książka "Foundations of geometric cognition". Projekt finansowany w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą "DIALOG" w latach 2016-2019"