Największa wolność myśli. Obowiązek awangardy
Zapraszamy na kolejne spotkanie z cyklu Największa wolność myśli! Rozmawiamy o książkach, które eksperymentują z wyobraźnią, językiem i formą literacką. Fantazjują i wierzą w cudowność. Zaglądają pod podszewkę codzienności i w głąb jaźni. A przede wszystkim nie boją się burzyć czytelniczych konwencji i przyzwyczajeń. Spotkanie z Joanną Orską będzie poświęcone zagadnieniu poetyckiej awangardy i jej miejsca w dzisiejszej kulturze. Czy awangardę należy pojmować w kontekście historycznym, czy jest zjawiskiem, które istnieje tu i teraz? Czy artystyczne eksperymenty są ważniejsze jako przejaw buntu wobec opresyjnej rzeczywistości, czy przeciwnie, są próbą przywrócenia rzeczywistości właściwych wymiarów? I jak w tym pejzażu odnajduje się polska poezja? Rozmowę z Joanną Orską, krytyczką literacką i literaturoznawczynią, na temat jej ostatnich książek, które poświęcone są tej tematyce, poprowadzi Jakub Kornhauser. Joanna Orska - krytyczka literacka i literaturoznawczyni, prof. Uniwersytetu Wrocławskiego, autorka i redaktorka wielu książek poświęconych polskiej poezji współczesnej i awangardowej, jurorka najważniejszych polskich nagród literackich Jakub Kornhauser - literaturoznawca, poeta, eseista, tłumacz, redaktor, pracownik Ośrodka Badań nad Awangardą UJ i Instytutu Filologii Romańskiej UJ, laureat Nagrody im. Wisławy Szymborskiej za tom poematów prozą "Drożdżownia" (2015). Spotkanie w ramach cyklu surrealizm/wyobrażenia, Wydarzenie zorganizowane w ramach projektu Krakowskie Księgarnie na Medal, współfinansowane z budżetu Miasta Kraków.
Autoportret – przestrzenie nieużytków
27 listopada o godz. 18.00 zapraszamy na spotkanie promujące najnowszy numer Autoportretu - Nieużytki. Dorota Leśniak - Rychlak porozmawia z Cecylią Malik i Kasprem Jakubowskimi o potencjale miejsc bezużytecznych, często zaniedbanych, pozostawionych samym sobie. Autoportret publikuje po raz pierwszy polskie tłumaczenie "Manifestu trzeciego krajobrazu" Gillesa Clementa. Francuski architekt krajobrazu wskazuje na głębokie znaczenie takich terenów jako źródeł różnorodności biologicznej. W centrum uwagi znalazły się: przestrzenie z definicji nie dziewicze, gdyż naznaczone śladami ludzkiej działalności, a jednak leżące na uboczu, zapomniane i najczęściej niedostrzegane, wręcz niewidzialne. Ich niewidoczność nie wynika z tego, że leżą gdzieś daleko. Mogą wprawdzie znajdować się poza miastem, ale występują też na przedmieściach lub w samym mieście. Nieużytki mogą być rozległe, lecz nieużytkiem jest również zakurzona wysepka czy pas zieleni pośrodku jezdni albo zapomniany skwerek, o który nikt nie dba. Nie są to miejsca puste, bo różne mniej lub bardziej przypadkowe obiekty i przedmioty występują w ich obrębie, nie są też pozbawione obecności ludzkiej. Z punktu widzenia tradycyjnego projektowania są one bezużyteczne, dlatego redakcja Autoportretu uznała, że słowo "nieużytki" najlepiej będzie oddawać koncepcję numeru. Temat powstał z przekonania, że to właśnie "bezużyteczność" takich obszarów stanowi wartość. Kasper Jakubowski - dr inż. architekt krajobrazu, pomysłodawca, współtwórca i prezes Fundacji Dzieci w Naturę zajmującej się edukacją ekologiczną w miastach. Zaangażowany w ochronę terenów zieleni w Krakowie i rozwój nowoczesnej edukacji ekologicznej. Wiceprzewodniczący Komisji Dialogu Obywatelskiego ds. Środowiska Cecylia Malik - artystka i aktywistka, absolwentka krakowskiej ASP oraz podyplomowych studiów kuratorskich na Uniwersytecie Jagiellońskim. Autorka projektów Ikonostas Miasto, Koncert u Pana Żula (Galeria Zderzak), 365 Drzew, 6 Rzek, Obrazy z Lasu Łęgowego, Warkocze Białki, Matki Polki na wyrębie i Siostry rzeki. Wspólnie z siostrą Justyną Koeke zrealizowała projekty Modraszek Kolektyw i Ul. Smoleńsk 22/8. Za realizację projektu 365 Drzew została nagrodzona tytułem Kulturystki roku 2010 (nagroda Programu 3 Polskiego Radia). W roku 2012 Stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Dorota Leśniak-Rychlak - redaktorka naczelna kwartalnika "Autoportret. Pismo o dobrej przestrzeni", współzałożycielka i prezeska fundacji Instytutu Architektury. Kuratorka i współkuratorka wystaw architektonicznych w Muzeum Narodowym w Krakowie, Zachęcie Narodowej Galerii Sztuki i Muzeum Sztuki Nowoczesnej. Redaktorka książek poświęconych architekturze: Petera Zumthora, Juhaniego Pallasmy, Tima Ingolda, a także współredaktorka publikacji Teksty modernizmu. Antologia polskiej teorii i krytyki architektonicznej 1918-1981 (Instytut Architektury: Kraków 2018) Wydarzenie jest częścią projektu Fundacja Miasto Literatury "Krakowskie księgarnie na medal" dofinansowanego ze środków Miasta Kraków".
„Podróż do źródeł dobra i zła” – wokół 29 numeru „Filozofuj!”
Problemy bioetyczne to coś innego, niż rozważanie dylematu wagonika. Różnią się tym, że są obecne w naszym życiu, a ich rozwiązania często dotykają nas do żywego. Serdecznie zapraszamy na spotkanie “Podróż do źródeł dobra i zła”, które odbędzie się 28 listopada o godzinie 18.00 w krakowskim De Revolutionibus (ul. Bracka 14). Poprowadzi je Julia Wesołowska, a jej gościem będzie dr hab. Marta Soniewicka. Spotkanie będzie również transmitowane na YouTube. Wydarzenie jest współrealizowane z budżetu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu "partnerstwo dla książki".
Największa wolność myśli. Cudowna codzienność
Zapraszamy na kolejne spotkanie z cyklu Największa wolność myśli! Rozmawiamy o książkach, które eksperymentują z wyobraźnią, językiem i formą literacką. Fantazjują i wierzą w cudowność. Zaglądają pod podszewkę codzienności i w głąb jaźni. A przede wszystkim nie boją się burzyć czytelniczych konwencji i przyzwyczajeń. Spotkanie z Waldemarem Bawołkiem wykorzystamy do refleksji na temat relacji codzienności i cudowności. Czy realizm magiczny jest tylko poręczną formułką do opisu literackich światów, czy może mówi coś o rzeczywistości, w której żyjemy? Dlaczego im głębiej zanurzamy się w prywatne doświadczenie, tym więcej znajdujemy w nim niespójności, tajemnic i miejsc niedookreślonych? I jak na to reaguje literatura? Może wyobraźnia musi iść w parze z umiłowaniem zwyczajności? Rozmowę z Waldemarem Bawołkiem, autorem siedmiu książek prozatorskich, na temat jego ostatniej powieści "Bimetal" (2019) poprowadzi Jakub Kornhauser Waldemar Bawołek - prozaik, autor powieści i zbiorów opowiadań, za powieści "To co obok" (2014) i "Echo słońca" (2017) nominowany do Literackiej Nagrody Gdynia. Mieszka w małopolskich Ciężkowicach, które użyczają swojej przestrzeni literackim światom prozy autora. Jakub Kornhauser - literaturoznawca, poeta, eseista, tłumacz, redaktor, pracownik Ośrodka Badań nad Awangardą UJ i Instytutu Filologii Romańskiej UJ, laureat Nagrody im. Wisławy Szymborskiej za tom poematów prozą "Drożdżownia" (2015). Spotkanie w ramach cyklu surrealizm/wyobrażenia, Wydarzenie zorganizowane w ramach projektu Krakowskie Księgarnie na Medal, współfinansowane z budżetu Miasta Kraków.
Soniewicka: Reprogenetyka – nowe oblicza prokreacji
Zapraszamy na kolejny wykład w ramach programu "Dialog". Tym razem zagadnienie "Reprogenetyka - nowe oblicza prokreacji z perspektywy etycznej" przybliży nam Marta Soniewicka Współczesny dynamiczny rozwój biotechnologii otwiera nowe horyzonty w medycynie, zwłaszcza w medycznie wspomaganej prokreacji. Jednocześnie genetyka zastosowana w prokreacji (tzw. reprogenetyka) stawia nas przed wyzwaniami etycznymi i prawnymi, od których zależy przyszłość naszych społeczeństw. Na nowo musimy przemyśleć i przedyskutować tak fundamentalne kwestie jak to, czym jest dla nas człowieczeństwo, prokreacja i rodzicielstwo, oraz na czym polega główna wartość relacji rodzicielskiej. Tym pytaniom poświęcony będzie wykład, w którym poruszone zostanę etyczno-prawne problemy takich ingerencji w ludzką prokreację jak: selekcja genetyczna czy edycja genomu ludzkiego. Omówione zostaną też nowe formy rodzicielstwa, związane z ciążą kontraktową. Dr hab. Marta Soniewicka pracuje w Katedrze Filozofii Prawa i Etyki Prawniczej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ostatnio opublikowała książki: "Selekcja genetyczna w prokreacji medycznie wspomaganej. Etyczne i prawne kryteria" (Wolters Kluwer 2018) oraz (wspólnie z W. Lewandowskim) "Human Genetic Selection and Enhancement. Parental Perspectives and Law" (Peter Lang 2019). Zadanie finansowane w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą "DIALOG" w latach 2016–2019.
Juszka: Czy w XXI w. oprogramowanie zastąpi prawników?
Zapraszamy na kolejny wykład w ramach programu "Dialog". Tym razem zagadnienie "Czy w XXI w. oprogramowanie zastąpi prawników? Wybór badań nad wspomaganiem decyzji prawniczych" przybliży nam Dawid Juszka Dostępność coraz większej mocy obliczeniowej, wielkich zasobów danych oraz dynamiczny rozwój metod analizy danych i uczenia maszynowego skutkują tworzeniem aplikacji, które mają wpływ na zmianę sposobu wykonywania pracy w wielu obszarach gospodarki. Profesje prawnicze nie są w tym względzie wyjątkiem. Czy w XXI w. prawnicy zostaną zastąpieni przez systemy stworzone przez informatyków? Prezentacja dr. Dawida Juszki przybliży kilka badań dotyczących narzędzi wspomagających podejmowanie decyzji prawniczych. Dawid Juszka jest adiunktem w Katedrze Telekomunikacji Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie. Doktor nauk prawnych i doktor nauk technicznych w dyscyplinie telekomunikacja. Zadanie finansowane w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą "DIALOG" w latach 2016–2019.
Wilk: Kryminalistyka i sztuka. O wykrywaniu falsyfikatów
Zapraszamy na kolejne spotkanie z cyklu "Art & Science". Tym razem wykład "Kryminalistyka i sztuka, czyli rzecz o ujawnianiu i wykrywaniu falsyfikatów." wygłosi dr Dariusz Wilk ★★★ Fałszowanie dzieł sztuki to proceder, który jest stary jak sama sztuka. Aktualnie falsyfikaty znajdują się nie tylko w prywatnych kolekcjach, ale i są czasami prezentowane w uznanych placówkach muzealnych. W naukach sądowych opracowano rozmaite metody identyfikacji, które pozwalają ekspertom (biegłym) na ocenę autentyczności dzieł sztuki. Szczególne znaczenie w tym przedmiocie mają metody fizykochemii kryminalistycznej. Ich celem jest scharakteryzowanie materiałów, z których wykonano dzieło sztuki, tj. pigmentów, barwników, werniksów, spoiw i podłoży. Niemniej jednak również inne techniki identyfikacji, wspierane nowoczesnymi technologiami, jak np. mechanoskopia, daktyloskopia, antropometria, mogą dostarczyć ważnych danych nt. statusu kwestionowanego dzieła sztuki. W trakcie wykładu zaprezentowane zostaną współczesne możliwości kryminalistyki w ocenie autentyczności oraz omówione zostaną przykładowe sprawy, w których takie badania były niezbędne do ustalenia faktycznego statusu dzieła sztuki (m.in. J. Vermeera, Leonarda da Vinci). ★★★ dr Dariusz Wilk - doktor nauk prawnych i doktor nauk chemicznych; adiunkt w Katedrze Kryminalistyki Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Aktualnie zajmuje się rozwijaniem kryminalistycznych metod identyfikacji, problematyką biegłego i eksperta w procesie karnym oraz karnoprawnymi aspektami ochrony dzieł sztuki. Swoje zainteresowania naukowe skupia na multidyscyplinarnych zagadnieniach z pogranicza nauk prawych, chemicznych i sztuki (ekspertyza sądowa, fałszerstwa dzieł sztuki i konserwacja prewencyjna). Projekt jest współfinansowany ze środków Miasta Krakowa.
Całkowita wolność myśli. Gellu Naum: rumuński surrealizm
Całkowita wolność myśli. Gellu Naum: rumuński surrealizm w polskich przekładach. Zapraszamy na kolejne spotkanie z cyklu Największa wolność myśli! Rozmawiamy o książkach, które eksperymentują z wyobraźnią, językiem i formą literacką. Fantazjują i wierzą w cudowność. Zaglądają pod podszewkę codzienności i w głąb jaźni. A przede wszystkim nie boją się burzyć czytelniczych konwencji i przyzwyczajeń. Spotkanie z twórczością Gellu Nauma będzie poświęcone najważniejszemu poecie rumuńskiego surrealizmu, a jednocześnie jednej z najistotniejszych postaci rumuńskiej literatury XX wieku. To o Naumie noblistka Herta Müller powiedziała, że "jest on najlepszym, co mogło się przydarzyć rumuńskiej literaturze", a francuscy poeci i krytycy nazwali go "ostatnim surrealistą na świecie". Pretekstem do spotkania jest książka "Vasco da Gama i inne cykle poetyckie", drugi tom serii wunderkamera, wydawanej przez Instytut Mikołowski we współpracy z Ośrodkiem Badań nad Awangardą UJ, która prezentuje najciekawsze utwory poetyckie Gellu Nauma w przekładzie i opracowaniu Jakuba Kornhausera. Twórczość Nauma to feeria językowych popisów i awangardowej jukstapozycji, nieskrępowania wyobraźnia, która ma sobie za nic czytelnicze przyzwyczajenia i konwenanse. Poezja surrealistyczna dla tych, co lubią się wyrwać z uścisków semantyki. Gellu Naum (Bukareszt 1915 – Bukareszt 2001) – poeta, prozaik, dramatopisarz, eseista, autor książek dla dzieci i tłumacz rumuński. współzałożyciel i ideolog rumuńskiej grupy surrealistycznej (1940–1947). autor manifestów i tekstów programowych surrealizmu oraz tomów wierszy i prozy poetyckiej wiernych surrealistycznym korzeniom. Jakub Kornhauser - literaturoznawca, poeta, eseista, tłumacz, redaktor, pracownik Ośrodka Badań nad Awangardą UJ i Instytutu Filologii Romańskiej UJ, laureat Nagrody im. Wisławy Szymborskiej za tom poematów prozą "Drożdżownia" (2015). Spotkanie w ramach cyklu surrealizm/wyobrażenia, Wydarzenie zorganizowane w ramach projektu Krakowskie Księgarnie na Medal, współfinansowane z budżetu Miasta Kraków.
Kiczery. Podróż przez Bieszczady – spotkanie z A. Robińskim
Zapraszamy 11 grudnia o godz. 17:00 na spotkanie wokół najnowszej książki Adama Robińskiego "Kiczery. Podróż przez Bieszcady." Prowadzenie: Michał Okoński Bieszczady – wyśniona kraina połonin i wyludnionych wsi, w których wciąż owocują jabłonie. Polska Patagonia, ziemia dziwaków, wyrzutków, utracjuszy i kowbojów. Ojczyzna stracona, ojczyzna zyskana. Kraj wilków i niedźwiedzi. Dzicz, w którą jedzie się – jak głosi slogan przepracowanych – rzuciwszy wszystko inne. Adam Robiński z mapą w ręce, książką Bruce’a Chatwina w plecaku i garścią orzechów w kieszeni przemierza pogranicze Polski, Ukrainy i Słowacji, nie mając żadnego innego celu poza byciem w drodze. Natyka się na ludzi, którzy w tutejszych dolinach zapuścili korzenie, i z każdym kolejnym miesiącem podróży uświadamia sobie, że coś tu nie gra. Bo w Bieszczadach wszystkim się coś wydaje, nie ma jednej pamięci, a pięknego kłamstwa nigdy nie wolno mylić z oszustwem. Adam Robiński - dziennikarz, debiutował w „Życiu Warszawy”, związany m.in. z „Rzeczpospolitą” i „National Geographic Polska”, stały współpracownik „Tygodnika Powszechnego”. Finalista Nagrody im. Barbary N. Łopieńskiej za najlepszy wywiad prasowy. Jego książka Hajstry zdobyła tytuł Podróżniczej Książki Roku w konkursie Travelery 2018 oraz Nagrodę Magellana 2018. Była także nominowana do Nagrody Literackiej m.st. Warszawy, Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza oraz Nagrody Conrada. Michał Okoński - dziennikarz, redaktor wydań specjalnych i publicysta działu krajowego „Tygodnika Powszechnego”, specjalizuje się w pisaniu o piłce nożnej i o stosunkach polsko-żydowskich. Autor książki i bloga „Futbol jest okrutny”, wyróżniony nagrodą Dziennikarz Małopolski w kategorii publicystyka internetowa (2011), dwukrotnie (2016 i 2018) nominowany do nagrody Grand Press w kategorii publicystyka, a także do nagrody Mediatory 2018. Publikował także m.in. w „Gazecie Wyborczej”, „Rzeczpospolitej", „Kontekstach”, „Charakterach i „Magazynie Kopalnia”. Wydarzenie jest częścią projektu Fundacja Miasto Literatury "Krakowskie księgarnie na medal" dofinansowanego ze środków Miasta Kraków".
Dragon: Naiwny realizm i jego konsekwencje
Zapraszamy na kolejny wykład w ramach programu "Dialog". Tym razem zagadnienie naiwnego realizmu i jego konsekwencji przybliży nam Piotr Dragon. Jeśli wydaje Ci się, że osoby jadące samochodem szybciej od Ciebie to piraci drogowi, a ci, którzy jadą wolniej, to zawalidrogi, to prawdopodobnie ulegasz tzw. naiwnemu realizmowi. Jako ludzie posiadamy silne przekonanie, że rzeczywistość jest dokładnie taka, jak ją postrzegamy. Jednak współczesna nauka przekonuje, że obraz rzeczywistości jest znacznie bardziej złożony, niż nam się wydaje, i bardziej nieuchwytny, niż wcześniej sądzono. Iluzję, że postrzegamy rzeczywistość w sposób obiektywny, taką jaka jest naprawdę, psychologia określa mianem naiwnego realizmu. Zjawisko to ma daleko idące konsekwencje w wielu obszarach ludzkiego funkcjonowania. Podczas wystąpienia omówione zostaną przejawy i konsekwencje naiwnego realizmu. dr Piotr Dragon jest psychologiem, adiunktem w Instytucie Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zadanie finansowane w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą "DIALOG" w latach 2016–2019.